درحالی که بسیاری از ما طعم و مزه قهوه‌های ترکیبی را تجربه می‌کنیم، قهوه‌های تک‌خاستگاه هم علاقه‌مندان خاص خود را دارد. قهوه تک‌خاستگاه انتخاب آن دسته از مشتریانی است که دوست دارند مزه طعم‌یادها، و قهوه‌ای شیرین‌تر و کم غلظت‌تر را تجربه کنند. این دسته از قهوه‌دوستان با انتخاب خود درواقع قهوه‌های تخصصی را در سبد غذایی روزانه یا هفتگی خود قرار می‌دهند.
چرخه‌ای به اسم طعم‌یادها
اولین نکته درباره قهوه تک‌خاستگاه تنوع آن است. ما در حین تجربه طعم‌یادها و مزه‌‌های متفاوت درگیر اقلیم و منطقه می‌شویم. به‌طور مثال در سال‌های اخیر عموم قهوه‌های مورد استفاده از آمریکای لاتین و آفریقا انتخاب می‌شوند و قهوه‌های آسیایی به دلیل طعم و ذائقه مورد استفاده کافه‌ها قرار نمی‌گیرند.
اما چرا به سراغ قهوه‌های آفریقایی می‌رویم؟ این قهوه‌ها عموماً اسیدیته بالایی دارند و یادآور مرکباتی مثل پرتقال و لیمو هستند. انتخاب قهوه کلمبیا از آمریکای لاتین می‌تواند مثال دیگری برای انتخاب یک قهوه تک‌خاستگاه باشد. نخست اینکه در این سال‌ها کیفیت این قهوه‌ها بسیار بالا رفته است. دوم اینکه این قهوه‌ها دیگر طعم ناتی شکلات نداده و یا با بادام تفت داده نمی‌شوند. قهوه‌های آمریکای لاتین هم مثل قهوه‌های آفریقایی از اسیدیته بالایی برخوردارند و طعم‌یادهایی مثل آلو و انگور دارند و اگر از کیفیت بسیار بالایی برخوردار باشند طعم آن‌ها به سمت میوه‌های استوایی می‌رود.
اگر شما یک قهوه دوست حرفه‌ای باشید، می‌دانید که اغلب قهوه‌های کلمبیایی در مناطق نارینو یا هویلا کشت می‌شوند و با آزمون و خطاهایی می‌توانند چرخه طعم‌یادهایی متفاوت را ایجاد کنند. با این شیوه است که علاقمندان پر و پا قرص قهوه تک‌خاستگاه با تنوع طعم در قهوه‌های ماشینی و د‌می‌روبرو می‌شوند و این تنوع باعث جلب رضایت آنان می‌شود.
قهوه تک‌خاستگاه، از دانه سبز تا یک فنجان جذاب
درحالی که ما یک فنجان قهوه خوش طعم را در دست می‌گیریم، چرخه به عمل آمدن این قهوه‌های تک‌خاستگاه سختی‌های خود را دارد. رساندن دانه سبز قهوه به چرخه کافه کاری دشوار است چون برشته کاری، آزمون و خطا و عصاره‌گیری این قهوه‌ها زمان زیادی را طلب می‌کند.
در قدم اول و با توجه به قهوه‌های موجود در بازار ( اتیوپی، کلمبیا و…) دانه سبز انتخاب می‌شود. سپس مرحله برشته کاری بر‌اساس پروتکل‌ها و دستورالعمل‌ها انجام می‌شود. قرار است در این مرحله به سنجشی ایده‌آل از قهوه مورد نظر برسیم.
بعد از آن به مرحله عصاره‌گیری می‌رسیم. برای عصاره‌گیری این دسته از قهوه‌ها ضروری است که از تجهیزات حرفه‌ای استفاده شود؛ تا آنجا که تجهیزات حرفه‌ای بر طعم اصلی قهوه‌ها اولویت دارند. در مرحله بعد لازم است باریستا تخصص و توانایی کافی را در این زمینه داشته باشد تا بتواند قهوه‌ای شفاف را در اختیار مهمانان قرار دهد.
وقتی صحبت از شفافیت می‌شود دقیقاً به رنگ قهوه اشاره داریم. مراحلی که نیازمند برشته‌کاری حرفه‌ای و تخصص باریستاست. قرار است در این مرحله قهوه‌ای بدون غلظت به دست قهوه‌دوستان برسد.
شناسنامه قهوه تک‌خاستگاه مهم است
شفاف بودن قهوه تک‌خاستگاه معنایی متفاوت‌تری هم دارد. قهوه تک‌خاستگاه محصولی دارای پشتوانه مشخص است. ما باید بدانیم این قهوه از کجا آمده و به کجا می رود؟ باید بدانیم در کدام مزرعه و منطقه کشت شده؟ چه زمانی برداشت شده؟ یا چطور و چه زمانی به دست ما رسیده است؟ پاسخ به این سوال هم که توسط چه‌کسی برشته شده هم مهم است. آنچه گفته شد ویژگی‌های قهوه تخصصی است و زمانی که به قهوه تخصصی اشاره داریم مسیر ما به قهوه تک خاستگاه یا single origin منتهی می‌شود.
حال شاید این سوال پیش بیاید که چرا برخی از افراد به سراغ قهوه‌های تک خاستگاه نمی‌روند؟ دلیل این انتخاب هم شفاف است. بسیاری از ما به قهوه‌های تلخ و با غلظت عادت کرده‌ایم و ذائقه خود را به آن سمت برده‌ایم. شاید پاسخ به این سوال هم ضروری باشد که مگر قهوه‌های ترکیبی از طعم یادها بی‌بهره‌اند؟ پاسخ این سوال هم شفاف است: قهوه‌های ترکیبی از طعم بااصالتی برخوردار نیستند.
درهرحال مهمانانی هستند که طعم قهوه برای آنان در اولویت است. به قطع و یقین این افراد به سراغ قهوه‌ای می روند که تک‌خاستگاه باشد.